چرا رسول خدا (ص) نتوانست همه احكام و مسائل مورد نياز مسلمانان را در طول عمرش بيان كند؟

مطالب این بخش جمع آوری شده از مراکز و مؤسسات مختلف پاسخگویی می باشد و بعضا ممکن است با دیدگاه و نظرات این مؤسسه (تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)) یکسان نباشد.
و طبیعتا مسئولیت پاسخ هایی ارائه شده با مراکز پاسخ دهنده می باشد.

کد مطلب:14863 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » احكام

1ـ دوران رسالت و رهبري پيامبر اسلام، از بيست و سه سال تجاوز نكرده كه قسمت مهمياز آن مربوط به پيش از هجرت، يعني دوران اقامت وي در مكه، ميباشد. پيامبر سيزده سال تمام، عمر گرانبهاي خود را در راه تبليغ توحيد و دعوت مشركان مكه و حومه آن گذراند. در اين مدت، اگر چه موفقيتهائي به دست آورد و قلوب گروهي را متوجه آئين خود ساخت، اما بر اثر لجاجتهاي قريش و سرسختي بت پرستان محيط مكه نتيجه چشم گيري نگرفت، تا آنجا كه دشمنان او نقشة قتل وي راكشيدند از اين جهت ناچار شد به فرمان خداوند، مكه را به قصد مدينه ترك گويد و در يثرب رحل اقامت افكند.
فشار تبليغ وي در مدت اقامت سيزده سالة مكه، روي معارف كلي اسلام و مسائل عقيدتي و مبارزه شديد با بت پرستي و دعوت مردم به توحيد و اعتقاد به سراي ديگر بود و شرائط و اوضاع اجازه نميداد دربارة مسائل اجتماعي و اخلاقي و قوانين مدني و احكام فرعي اسلام، از قبيل عبادات، سياسات، عقود و ايقاعات، سخن بگويد زيرا روي سخن در مكه با گروهي بود كه هنوز در برابر بت سجده ميكردند و از آنها حاجت ميطلبيدند و مرگ را پايان زندگي ميدانستند. تازه مهلت نميدادند كه رسول گرامي(ص) در اين مسائل با آنها سخن بگويد و زنگ جهل را از قلوب آنها بزدايد. در چنين محيطي پر از خفقان در برابر افراد غير مستعد، سخن گفتن پيرامون مسائل اسلام، نه تنها امكان نداشت، بلكه گاهي دور از بلاغت بود. از اين جهت ميبينيم آياتي كه در محيط مكه نازل شده اند، غالباً بر محور توحيد و معاد و تشريح معارف كلي و عقيدتي اسلام دور ميزند، حتي بسياري از دانشمندان، از اين راه آيات مكي را از مدني تميز و تشخيص ميدهند. استقبال مردم مدينه از آئين اسلام و پشتيباني آنان از پيامبر اكرم (ص)، به وي فرصت داد كه به بيان سائر مسائل حسّاس اسلاميبپردازد و يك قسمت از دستورها و احكام اسلام را در محيط خود پياده كند و وظائف مردم را از نظر حلال و حرام بيان نمايد.
با اينهمه، زندگي پيامبر و مسلمانان در اين محيط، نيز دور از غوغا و مزاحمت نبود، زيرا تمركز مسلمانان در محيط مدينه، رعب عجيبي در دل مشركان شبه جزيرة عربستان افكنده بود كه مشركان براي درهم كوبيدن اين نقطه، كراراً مدينه را به وضع شديدي محاصره كردند و با دادن تلفات سنگين و احياناً وارد ساختن خسارتهاي مالي و جاني بر مسلمانان (و بالاتر از همه، با گرفتن وقت عزيز و گرانبهاي پيامبر كه هر لحظهاي از آن بايد در تربيت و رهبري مردم و بيان احكام و دستورهاي الهي استفاده شود)، عقب نشيني ميكردند و مسلمانان را براي مدت كوتاهي به حال خود وا ميگذاشتند.
مزاحمت و اشغال وقت پيامبر و باز داشتن مسلمانان از آموزش مسائل و فرائض آئين خدا منحصر به اين نبود، چه بسا به پيامبر گزارشهائي ميرسيد كه توطئه خطرناكي بر ضد اسلام در ميان افراد قبيلهاي در شُرُف انعقاد است و آنان در فكر جمع پول و سلاح و تنظيم سپاه هستند، تا در روز معيني براي كوبيدن حكومت جوان اسلام به مدينه حمله كنند. اين گزارشها كه متأسفانه تعداد آنها در تاريخ اقامت دهسالة پيامبر در مدينه بيش از حد عادي بود، پيامبر را بر آن ميداشت كه يا شخصاً براي سركوبي آنان رهسپار منطقه شورش شود ويا گروهي را به آنجا اعزام بدارد.
گذشته از اينها، منافقان مدينه براي خود حزب نيرومندي داشتند. از طرف ديگر يهوديان لجوج يثرب و خيبر و مسيحيان نجران، سدّ بزرگي بر سر راه اسلام بودند و همگي از طريق ايجاد توطئه و جنگهاي خونين و مشاجرات و مجادلات بي جا وقت عزيز پيامبر و مسلمانان راميگرفتند و آنان را از آموزش احكام و فروع اسلام و مسائل ديگر اسلاميباز ميداشتند.
پيامبر در مدت اقامت ده سالة خود در مدينه در 27 نبرد كه برخي از آنها بيش از يك ماه طول كشيد، شركت نمود (مغازي واقدي،/7) و براي درهم كوبيدن توطئه هاي ضد اسلامي، در حدود پنجاه وپنج سريّة ترتيب داد و انجام هر يك از امور نظاميو مراقبت اوضاع مسلمانان و مرزهاي اسلاميبه قيمت وقت عزيز او تمام ميشد.
وظائف مهم پيامبر، منحصر به اين نبود، او گذشته بر تعليم قرآن و توضيح قسمتي از آيات، عقد و قرار دادهاي سياسي، نظاميو املاء صلحنامه ها و نامه هاي تبليغي را بر عهده داشت. و هم اكنون قسمت مهمياز نامه هاي آن حضرت در كتابهاي حديث و تاريخ ضبط گرديده و اخيراً بعضي از دانشمندان (مانند الوثائق السياسية نگارش دكتر محمد حميد الله) مجموع اين اسناد را به شيوه خاصي تنظيم نموده اند.
يك چنين زندگاني پر غوغا، مسلمانان را بر آن ميداشت كه وقت خود را به جاي آموزش معارف و احكام اسلام، به دفاع از حريم اسلام و وجود پيامبر گراميصرف نمايند و هر موقع آرامش موقتي پيش ميآمد، مسلمانان پروانه وار به گرد شمع وجود پيامبر جمع ميشدند، تا احكام و فرايض و معارف بلند اسلام را فراگيرند، ناگهان حوادث ناگوار و گزارشهاي مهم و حساس، سبب ميشد كه براي نبرد با دشمن و رفع تجاوز آماده گردند. و اگر هم در خود پيامبر آمادگي و فراغت براي تشريح و بيان احكام وجود داشت، ولي در مسلمانان جز در مواقع خاصي كه آرامش موقتي سايه بر زندگي آنها ميافكند، چنين آمادگي وجود نداشت.
امكانات مسلمانان به حدي نرسيده بود كه گروهي نظاميشوند و گروهي دانشجو، بلكه افراد در لحظاتي همگي لباس رزم بر تن ميكردند و به جهاد ميرفتند، در مواقع خاصي به كشاورزي و باغداري ميپرداختند، و در اوقات ديگري به تعلّم و آموزش مشغول ميشدند، بنابراين غالباً تمام افراد، هم نظاميبودند، هم كشاورز، هم دانشجو.
2ـ تشريع اسلاميبه طور تدريج راه خود را طي كرده است زيرا حوادث دوران پيامبر و پرسشهائي كه از حضرتش ميشد، سبب ميگرديد كه احكام آنها از مجراي وحي بيان گردد و از اين راه، شريعت اسلام تكامل خود را طي كند. و اصولاً هيچ تشريعي و تفنيني نميتواند مخلوق شرائط يك لحظه و مقتضيات يك روز باشد، بلكه همواره تجديد حوادث و طرح يك سلسله سئوالها، موجب توسعة وضع قانونگذاري ميگردد.
ولي در محيط بعثت پيامبر اكرم (ص)، علاوه بر اين موضوع، خصوصيت ديگري وجود داشت و آن اينكه پيامبر اسلام در ميان مردميبه نبوت رسيد كه فاقد هر نوع قانون اخلاقي و اجتماعي بودند و يكي از بي بند و بار ترين ملل جهان بشمار ميرفتند، آشنا ساختن چنين ملتي به كليه قوانين و رموز اخلاقي و اجتماعي و … در مدت كم امكان عادي نداشت، حتي اگر پيامبر عاليقدر اسلام و پيروان او گرفتاريهاي ياد شده را هم نداشتند،تعٍليم اين همه حقوق و فرائض اسلامي، براي يك چنين گروه، از حدود امكان خارج بود و مسلمانان در اين مدت كم، ظرفيت و استعداد فراگرفتن همة آنها را نداشتند.
3 ـ توسعه و گسترش زندگي مسلمانان بر اثر فتوحات اسلاميآنان را با مسائل تازه و حوادث جديد روبرو ميكرد كه در دوران بعثت پيامبر اكرم (ص)، نمونة آنها وجود نداشت و طرح و بيان احكام اين سلسله از حوادث، در دوران حيات رسول خدا، براي گروهي كه با اين موضوعات آشنايي نداشتند، امكان پذير نبود و يا لااقل، لزومينداشت.

پيشوايي از نظر اسلام